Bảo tồn hệ sinh thái vườn quốc gia Cát Bà

Vườn quốc gia Cát Bà là một trong những khu vực sinh thái quan trọng của Việt Nam trên biển. Nó được thành lập vào ngày 31/3/1986 dưới quyết định số 79/CP của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ). Điều này làm cho Cát Bà trở thành vườn quốc gia đầu tiên ở Việt Nam kết hợp giữa hệ sinh thái rừng và biển. Năm 2004, Vườn quốc gia Cát Bà, nằm trong quần đảo Cát Bà, đã được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới.

Trải qua hơn 35 năm phát triển, Vườn quốc gia Cát Bà đã trải qua một sự phát triển liên tục, và nó đã thể hiện sự quan trọng của mình. Diện tích của Vườn đã tăng lên đáng kể, với tổng diện tích hiện tại là hơn 17.300ha. Đa dạng sinh học đã tăng cao, với nhiều loài động, thực vật quý hiếm và đặc hữu.

Là một phần của Khu dự trữ sinh quyển thế giới quần đảo Cát Bà, Vườn quốc gia Cát Bà là một ví dụ điển hình cho các hệ sinh thái biển – đảo nhiệt đới và cận nhiệt đới ở châu Á, tạo ra một môi trường sống vô cùng đa dạng và phong phú.

Vườn quốc gia Cát Bà

Theo thống kê, hiện tại Vườn quốc gia Cát Bà là nơi trú ngụ của hơn 4.000 loài động và thực vật, bao gồm nhiều loài quý hiếm và đặc hữu như voọc Cát Bà đầu trắng, sóc đen, sơn dương, khỉ lông vàng, thạch sùng mí Cát Bà… Điều này còn đi kèm với giá trị lịch sử mà vẫn được bảo tồn. Đặc biệt, Vườn quốc gia Cát Bà là nơi duy nhất ở Việt Nam và trên toàn thế giới đang bảo tồn các quần thể nhỏ của loài voọc Cát Bà, với khoảng 70 cá thể còn lại.

Trong những năm qua, Vườn quốc gia Cát Bà đã thành công thực hiện khoảng 15 đề tài và dự án liên quan đến quản lý, bảo tồn và phát triển tài nguyên thiên nhiên. Đặc biệt, có 14 dự án được thực hiện bởi các tổ chức phi chính phủ, nhằm cải thiện khả năng quản lý và lãnh đạo, hướng tới sự phát triển bền vững của tài nguyên thiên nhiên trên huyện đảo.

Ông Nguyễn Văn Thịu, Giám đốc Vườn quốc gia Cát Bà, nói: “Hệ sinh thái tại Vườn quốc gia Cát Bà rất độc đáo và đa dạng sinh học. Theo đánh giá của các nhà khoa học, có hơn 4.000 loài động và thực vật khác nhau tại Vườn quốc gia Cát Bà, trong đó có nhiều loài quý hiếm và đặc biệt, được ghi trong sách đỏ của Việt Nam và thế giới. Kể từ ngày thành lập, đội ngũ cán bộ và nhân viên đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quản lý và bảo vệ các loài động vật quý hiếm, đặc biệt là loài voọc Cát Bà.”

Hệ sinh thái tại Vườn quốc gia Cát Bà rất độc đáo và đa dạng sinh học

Ngoài việc sở hữu một hệ sinh thái đa dạng và thu hút đông đảo du khách, Vườn quốc gia Cát Bà cũng có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường. Ban quản lý Vườn đã phối hợp với UBND huyện Cát Hải và các cơ quan ban ngành để tăng cường quản lý và bảo vệ tài nguyên rừng và biển, phòng cháy rừng và quản lý hoạt động du lịch.

Ngoài ra, họ đã tích cực tham gia các chương trình và dự án bảo tồn và phát triển, bao gồm Dự án bảo tồn voọc Cát Bà của Hội Động vật về Bảo tồn loài và quần thể và Vườn thú Muenster – Đức, cũng như chương trình bảo tồn và phát triển Cát Bà của tổ chức Bảo tồn động thực vật quốc tế FFI. Họ cũng đã tham gia vào các chương trình trồng rừng ven biển và trồng rừng đền bù khí thải CO2.

Ban quản lý Vườn cũng đã nghiên cứu và áp dụng các cơ chế và chính sách cụ thể để đầu tư vào công tác bảo tồn đa dạng sinh học, tổ chức các khóa tập huấn và hội thảo thường xuyên để nâng cao khả năng quản lý của cán bộ, tăng nguồn kinh phí đầu tư, và hỗ trợ máy móc và thiết bị để phục vụ công tác quản lý đa dạng sinh học.

Ông Nguyễn Văn Thịu, Giám đốc Vườn quốc gia Cát Bà, cho biết trong thời gian tới, Vườn sẽ tiếp tục thực hiện hiệu quả các Luật lâm nghiệp, Luật đa dạng sinh học, Luật thủy sản và các văn bản liên quan đến bảo vệ và phát triển rừng đặc dụng. Điều này được coi là mục tiêu quan trọng nhất trong công việc bảo tồn đa dạng sinh học của Vườn và Khu Dự trữ sinh quyển thế giới.

Ngoài ra, họ cũng sẽ tập trung vào việc tuyên truyền, vận động và nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc bảo vệ rừng và ngăn ngừa các hoạt động xâm phạm đến đa dạng sinh học trên quần đảo Cát Bà. Họ cũng sẽ hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng để loại bỏ các công trình xây dựng trái phép trên diện tích rừng đặc dụng và mặt nước, đặc biệt trong việc kinh doanh du lịch khi chưa được phê duyệt hoặc không tuân thủ quy định.

Tại cuộc họp lần thứ 45 của Ủy ban Di sản thế giới UNESCO vào ngày 16-9, quy trình công nhận quần thể vịnh Hạ Long – quần đảo Cát Bà (nằm trong lãnh thổ của tỉnh Quảng Ninh và TP Hải Phòng) là di sản thiên nhiên thế giới đã được tiến hành.

Các chuyên gia, nhà khoa học cả quốc tế và trong nước, là thành viên của Ủy ban Di sản thế giới, đã đánh giá cao giá trị của di sản này và ủng hộ việc biến vịnh Hạ Long – quần đảo Cát Bà thành Di sản Thiên nhiên Thế giới. Họ cũng mong muốn có cơ hội thăm quan di sản này trong tương lai.