Trong tâm hồn của Cát Bà, tồn tại một kho báu quý báu – Voọc Cát Bà, một trong bốn loài linh trưởng độc đáo của Việt Nam. Hãy cùng tôi khám phá về loài động vật này và những nguy cơ đang đe dọa sự tồn tại của họ.
Tên khoa học và sự đặc biệt của Voọc Cát Bà
Voọc Cát Bà, với tên khoa học Trachypithecus poliocephalus policephalus, là một trong những loài quý báu của đất nước Việt Nam. Chúng sống tự nhiên trên các dãy núi đá vôi thuộc quần đảo Cát Bà, thành phố Hải Phòng. Điều đặc biệt là đây chỉ là một trong bốn loài linh trưởng duy nhất của Việt Nam.
Voọc Cát Bà
Niềm tự hào và nguy cơ tuyệt chủng
Voọc Cát Bà không chỉ là một loài động vật, mà còn là niềm tự hào của cư dân đảo Cát Bà. Tuy nhiên, tin tức không mấy đáng mừng là quần thể Voọc Cát Bà đang trên bờ vực tuyệt chủng. Chúng ta đang chứng kiến một thảm kịch đối với số lượng voọc Cát Bà, với chỉ còn hơn 70 cá thể tồn tại.
Đe dọa đến quần thể voọc Cát Bà
Điều đáng lo ngại hơn nữa là việc suy giảm quần thể voọc Cát Bà không chỉ ảnh hưởng đến số lượng cá thể mà còn đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Không chỉ có sự giảm sút về quy mô đàn, mà cả số lượng cá thể trong đàn cũng đang giảm sút đáng kể.
Đặc điểm về hình dáng của voọc Cát Bà
Voọc Cát Bà trưởng thành có kích thước tương đối lớn, với chiều dài cơ thể khoảng từ 47 đến 53cm và đuôi dài khoảng từ 85 đến 90cm. Đuôi dài này có tác dụng quan trọng trong việc giữ thăng bằng cơ thể khi chúng di chuyển trên những dãy núi đá vôi cheo leo và đầy hiểm trở.
Sự thay đổi về màu lông
Voọc Cát Bà non khi mới sinh có bộ lông màu vàng cam rực rỡ. Nhưng từ tháng thứ tư trở đi, màu lông trên cơ thể của chúng bắt đầu chuyển dần sang màu đen. Điều đặc biệt là màu lông từ vai đến đỉnh đầu vẫn giữ màu vàng tươi, tạo nên một vẻ đẹp độc đáo cho loài này.
Sự thay đổi về màu lông khi trưởng thành của Voọc Cát Bà
Sự chăm sóc và học hỏi trong đàn
Voọc non có thời kỳ thơ ấu kéo dài, trong thời gian này, chúng được các cá thể trưởng thành trong đàn chăm sóc và truyền dạy các kỹ năng sinh tồn. Điều đáng chú ý là càng trưởng thành, màu lông trên đầu voọc Cát Bà càng nhạt dần, đây là đặc điểm quan trọng để đoán biết độ tuổi của chúng.
Cuộc Sống và Đặc Điểm Sinh Học của Voọc Cát Bà
Voọc Cát Bà là một loài động vật có cuộc sống khá đặc biệt. Chúng có thể sống tối đa từ 25 đến 30 tuổi và đến tuổi 4 đến 6, voọc Cát Bà sẽ sinh con một lần và cách nhau khoảng 2 năm. Đây là một trong những thông tin quý báu về loài này.
Voọc Cát Bà là loài sống theo đàn, một cách tổ chức như một gia đình. Con đực đầu đàn đóng vai trò quan trọng, chúng dẫn dắt đàn trong việc kiếm ăn và cảnh báo về những mối đe dọa. Khi có nguy cơ, con đầu đàn sẽ đứng trên một mỏm núi cao để ra tín hiệu cảnh báo cho cả đàn.
Môi Trường Sống và Thức Ăn
Voọc Cát Bà thường sống trong các khu rừng trên các dãy núi đá vôi cheo leo tại Cát Bà. Ban ngày, chúng hoạt động ở tầng cây cao, tìm kiếm thức ăn và nghỉ ngơi. Ban đêm, chúng rúc vào các hang hoặc những vách đá, tránh thời tiết khắc nghiệt.
Thức ăn chính của voọc là lá cây, và đôi khi chúng cũng ăn hoa và quả cây rừng như quả Đa, Phật dụ núi… Điều đặc biệt là với cấu tạo dạ dày độc đáo và lá gan lớn, voọc Cát Bà có thể tiêu thụ những loài lá và quả cây độc như lá ngón và quả mãn tiền.
Nguy Cơ Tuyệt Chủng
Trước đây, quần thể voọc Cát Bà đếm được hàng nghìn cá thể. Tuy nhiên, từ những năm 1960, quần thể này bắt đầu giảm sút nghiêm trọng, đặc biệt khi có sự gia tăng các khu định cư và dân số trên đảo Cát Bà. Từ những năm 1970 đến 1986, tốc độ suy giảm của voọc Cát Bà ngày càng tăng và chúng bị chia cắt thành các tiểu quần thể không liên lạc được với nhau.
Theo Vườn quốc gia Cát Bà, trong vòng 40 năm từ 1960 – 1990, voọc Cát Bà đã mất khoảng 98% quy mô quần thể, với nguyên nhân chủ yếu là do săn bắn và tác động của quá trình tự nhiên. Điều này đã khiến loài này đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng và suy thoái giống nòi.
Bảo Tồn và Hy Vọng Cho Voọc Cát Bà
Từ năm 2000 đến nay, nỗ lực bảo tồn voọc Cát Bà đã giúp tình trạng này được cải thiện. Tuyến đầu của cuộc chiến này bao gồm việc tuyên truyền và vận động các thợ săn không săn bắn trái phép động vật hoang dã. Cùng với đó, việc tăng cường tuần tra và xử lý nghiêm những vi phạm cũng đã đóng góp vào việc bảo vệ voọc Cát Bà.
Mặc dù đã có sự cải thiện, nhưng bầy voọc Cát Bà vẫn đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng do voọc đực thường giết hại con non sau khi cướp đàn. Cũng có tình trạng giao phối cận huyết do sự thu hẹp của bầy đàn, khiến con non sinh ra dễ chết yếu.
Bảo Tồn và Hy Vọng Cho Voọc Cát Bà
Mặc cho những khó khăn, cuộc sống của voọc Cát Bà vẫn đang phục hồi. Việc sinh con trong năm 2022 và nửa đầu năm 2023 đã nâng tổng số cá thể voọc Cát Bà lên hơn 70 con. Hy vọng rằng những nỗ lực bảo tồn sẽ tiếp tục và đưa loài này ra khỏi nguy cơ tuyệt chủng, để voọc Cát Bà có cơ hội tồn tại và trở thành một biểu tượng quý báu của Việt Nam.
Leave A Comment